Er is in Vlaanderen geen enkele kerk, teruggaand tot de Middeleeuwen, aan te wijzen, waaraan “de tand des tijds” niet heeft geknaagd en waar geen ingrijpende transformaties (“moderniseringen”) hebben plaatsgevonden.
Dit proces van x keer herstellen, vergroten, aanpassen aan de “noden” van latere stijlen, enz. maakt de bouwgeschiedenis gewoonlijk tot een moeilijke puzzel.
De St. Martinuskerk van Vurste vormt op deze regel geen uitzondering!
Over de vroegste kerk in de parochie ( Vurste = vorst = Latijns forestum ofte woud) weet men zo goed als niets. De Heren van Gavere zwaaiden er de plak en Benedictinessen van Denain ( huidige Noord – Frankrijk) bezaten het zgn. ‘patronaatsrecht’ over de kerk.
Pas in de late 15e eeuw wordt onze kerk voor het eerst vermeld, maar ze heeft nog een oudere rest bewaard, het oude blokkige koor in Doornikse kalksteen uit de vroeg – gotische periode (13e eeuw voor onze regio).
Rond 1500 werd ze verrijkt en “gemoderniseerd” met een kloeke kruisbeuk, met daar bovenop een sobere, maar elegante vieringtoren in Balegemse zandsteen, in hoog – gotische stijl.
Doorheen de 17e en 18e eeuw vonden diverse ingrijpende herstellingen en aanpassingen plaats, soms bekend, als tenminste de kerkrekeningen bewaard bleven.
Over de 19e eeuw zijn we beter ingelicht. Dan valt vooral de nauwe samenwerking op met de kapitaalkrachtige bewoners van het aanpalende domein “Borgwal” .
Zo liet in 1845 de kasteelvrouwe Juffrouw Malfait – Baertsoen, op haar kosten een nieuwe zijbeuk aan de zuidkant optrekken.
In 1893 werd de toren hersteld door de bekende provinciearchitect Vaerwijck, die ook de grote verbouwingswerken (1897 – 1899) leidde. Toen werd het bedehuis gerestaureerd en vergroot: een nieuw driebeukig schip in weloverwogen neo – gotische stijl verving de oude benedenkerk.
Bij die gelegenheid deed ook graaf Goethals de Mude de Nieuwland “zijn duit in het zakje”. Hij liet naast het oude koor een “grafelijke kapel” optrekken en zijn familie sponsorde ook een ruim deel van het neo – gotische meubilair.
Op de glasramen in het koor en in de fraaie obiits vind je die weldoeners terug.
Na W.O. I moesten beschadigingen weggewerkt worden en ook na W.O. II volgden herstellingen en grondige restauratie.
De gevolgen van de brand in april 1974 werden moeizaam verholpen.
Pas in oktober 2002 vonden een nieuwe weerhaan en een nieuw torenkruis hun weg naar de gerepareerde torenspits!
De restauratiemolen maalt langzaam voor een geklasseerd historisch monument!…
Op vandaag wacht de fraaie dorpskerk nog op een grondige heropfrissing van het door vuur en vooral door water aangetaste interieur…
ANTONIUSKAPEL AAN TEN STROOM.
Bij de aanvang van de eerste wereldoorlog in 1914. hebben de aldaar wonende, drie ongehuwde zussen Pharailde, Marie en Octavie, alsook hun broer Constant (pastoor in Outer) de bede gericht tot Sint Antonius van Padua, gevrijwaard te blijven van oorlogsschade en geweld. Zij waren de kinderen van August de Smet (1820) en Euphemie Meiresonne (1824). Deze hadden verder nog drie kinderen. Dit gebed is verhoord en de belofte, gedaan in 1914 werd uitgevoerd op het einde van 1918.
De Heilige Antonius wordt voornamelijk aanroepen voor wat men heeft verloren. Wie van ons heeft nog iets verloren?
Voorwerpen, relatie, gezondheid, rust, vrede en noem maar op. Gaat tot Sint Antonius of u kerkelijk bent of niet, hij is er om uw problemen op te lossen, hij zal u redding en steun verlenen en vraagt enkel uw rotsvast vertrouwen.
Deze kapel werd opnieuw hersteld en gewijd door onze bisschop Luc Van Looy op donderdag 12 juni 2014.
Deze plechtigheid werd geleid door onze pastoor Guy Claus.
Kapel in de Wannegatstraat
